XX Międzynarodowy Festiwal Poetycki „MAJ NAD WILIĄ I WISŁĄ – I FESTIWAL FILMÓW EMIGRACYJNYCH”.
XX Międzynarodowy Festiwal Poetycki „MAJ NAD WILIĄ I WISŁĄ – I FESTIWAL FILMÓW EMIGRACYJNYCH”.
Od 25 – 29 września 2013 roku, w Oranżerii Pałacu w Wilanowie w Warszawie odbyła się EMIGRA - XX Międzynarodowy Festiwal Poetycki „MAJ NAD WILIĄ I WISŁĄ – I FESTIWAL FILMÓW EMIGRACYJNYCH”. Jak mówią organizatorzy festiwalu EMiGRA - Agata Lewandowski i Romuald Mieczkowski - „jest to nowatorski projekt łączący dwa rodzaje sztuki – poezję i film, słowo i obraz (…) to pierwszy festiwal o Polakach na całym świecie i dla Polaków na całym świecie”. To wydarzenie artystyczne EMIGRA jest kontynuacją 20. edycji Międzynarodowego Festiwalu Poetyckiego „Maj nad Wilią i Wisłą” który w tym roku po raz pierwszy miał swoją premierę także w Warszawie.
Podczas festiwalu oprócz prezentacji poezji i malarstwa odbył się po raz pierwszy światowy przegląd filmów dokumentalnych („ Życie jest pod…różą” TV Polish Chicago, film „Tango”(Oscar 1983r.) – reż. Zbigniew Rybczyński, fabuła poetycka „Wojaczek” /1999/ reż. Lech Majewski), etiud filmowych (Inspiracje znad Wilii /2013 realizacja Mikołaj Kępioski oraz „Poezja łączy ludzi”/ 2012/Belgia/, reż. Ewa Zadrzyoska) oraz filmów fabularnych o tematyce emigracyjnej.
W programie dla młodzieży miała miejsce projekcja filmów „Kanapka z grzybami”, USA 1996/ reż. Jacek Malinowski, „Deportowany” oraz „3 Maja 2012” – reportaże TV Polish Chicago, „Dzieci Emigracji/ Migrationskinder” /Niemcy/ 2010/ TV Polonia/ reż. Agata Lewandowski, „Pokolenie PLT, Litwa/ / 2013/ reż. Agata Lewandowski, scenariusz Romuald Mieczkowski.
Było też spotkanie z młodymi Polakami z zagranicy – Mikołaj Kępinski (Norwegia), Zuzanna Lewandowski (Niemcy), Paweł Latałło (USA) i Bożena Mieżonis (Litwa) dało szansę na bezpośrednie kontakt twórców filmowych i poetów polskiego pochodzenia ze Wschodu i Zachodu.
Specjalnymi gośćmi festiwalu byli poeci oraz filmowcy z Polski i z zagranicy:
Rafael Lewandowski – zdobywca Paszportu Polityki, reżyser polskiego pochodzenia urodzony we Francji, absolwent Wydziału studiów kinematograficznych na Sorbonie i na Wydziale reżyserii francuskiej państwowej szkoły filmowej La Fémis. Nakręcił filmy dokumentalne: nagrodzoną na festiwalu Traces de Vie w Vic-Le-Comte we Francji "Celę" (1996), "Cień na duszy" (1998), "Audiences" (2000), "W cieniu Don Giovanniego" (2003). Kolejnymi filmami były "Piosenka i życie" (2006), "Dzieci Solidarności" (2006) oraz "Sztuka milczenia" (2008).
Piotr Latałło – polski reżyser, producent programu telewizyjnego “Oblicza Ameryki”, emitowanego na antenie Polsat 2 International na całym świecie (do 2012 roku zostało wyemitowanych 590 premierowych 30-minutowych magazynów i produkowane są następne). Realizator 10 filmów dokumentalnych z czołówką reżyserów polskich, m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Marcelim Łozińskim, Pawłem Kędzierskim oraz realizatorem 4 autorskich filmów dokumentalnych, w tym 1 nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym we Wrocławiu). .
oraz Janusz Zaorski – reżyser kultowego filmu emigracyjnego „Szczęśliwego Nowego Jorku”, który na festiwalu zaprezentował swoją najnowszą produkcję „Syberiada Polska”.
Interesujący był przegląd filmów nadesłanych z różnych stron świata, których tematem była Syberia. W ostatnich dwóch dniach festiwalu zaprezentowano filmy:
„Jak w rodzinie” – film dokumentalny Rosja - Syberia/ TV Polonia,
"Syberiada Polska" / 2012/ – reż. Janusz Zaorski
oraz film Rafaela Lewandowskiego: „Piosenka i życie” - Polska - Francja /2006, „Bye Bye Dublin” - Irlandia - Polska/2010.
Była też prezentacja filmów USA & Co. - reżysera Piotra Latałło: "Kanapka z grzybami", USA/ 1996/ reż. Jacek Malinowski, Janusz Kamiński – "Szkic do portretu artysty"/ 1999/ TV Polonia/reż. Krzysztof Bukowski, Jan AP Kaczmarek – reportaż TV Polish Chicago/2005/ reż. Robert Wachowiak. „Powracający": – monolog Grzegorza Heromioskiego, USA-Polska/ 2013
Organizatorzy zapewnili także oprawę muzyczną festiwalu zapraszając znanego w Poznaniu syberyjskiego barda Evgena Malinowskiego oraz Leonida Wołodkę - barda, poetę rosyjsko-białorusko, polsko, francuskiego.
Festiwal zakończył monolog kabaretowy Grzegorza Heromińskiego.
Poezja w Oranżerii – w poetyckim „jam session” wzięli udział: Romuald Mieczkowski, Maciej Mieczkowski, Romuald Ławrynowicz (Litwa), Tadeusz Rawa (Szwecja), Leokadia Komaiszko (Belgia), Karolina Francois (Syria), Lam Quang My (Wietnam), Jazep Januszkiewicz (Białoruś), Joanna Kasperska (Warszawa), Józef Pless (Niemcy), Barbara Gruszka-Zych (Katowice), Krystyna Lenkowska (Rzeszów), Bożena Intrator (Wiedeń -Los Angeles) oraz obecni na festiwalu członkowie Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich: Danuta Bartosz, Maria Duszka, Kalina Izabela Zioła i Paweł Kuszczyński.
Wernisaż ekspozycji malarskiej „Magia Wilna” – zaprezentował kurator wystawy Romuald Mieczkowski. Charakteryzując każdy obraz opowiedział wiele krótkich i barwnych historii powstawania kolekcji.
Z wielkim zainteresowanie uczestnicy EMIGRY wzięli udział w Konferencji „Współczesna literatura polska pomiędzy Wschodem a Zachodem”, przy okazji zaprezentowali własną twórczość i wydawnictwa. Prowadzenie – Romuald Mieczkowski.
Romualdowi Mieczkowskiemu - poecie i redaktorowi naczelnemu pisma „Znad Wilii” oraz Agacie Lewandowskiej – reżyserowi i działaczce Fundacji na rzecz Mediów Polskojęzycznych Zagranicą „W-Z”, dziękując za zaproszenie na EMIGRĘ gratulujemy wyjątkowo sprawnej organizacji festiwalu, urozmaiconego doboru gości i kapitalnej prezentacji filmoteki, do której na co dzień nie mamy dostępu. Pomysł zbudowania pomostu Wilia - Wisła dla kultury i współpracy Wschodu i Zachodu okazał się bardzo potrzebny. Gratulujemy pomysłu. Proponujemy zbudowanie następnego przęsła, który połączy Wilię i Wisłę z Wartą w Poznaniu.
Oprac.:
/-/ Danuta Bartosz
